Japon Edebiyatı Şiir Türü "Haiku"

Edebiyata olan ilgimden dolayı olsa gerek karşıma Google algoritması "Haiku" isimli bir şiir türü çıkarttı. Araştırmalarıma göre "Haiku" dünyanın en kısa şiir türü olarak kabul ediliyor. Bu türü keşfettiğimde ansızın sevdim.

Haiku, 17 hecenin, 3 dize şeklinde yazılması sonucu ile oluşuyor. Japon dili ile Türk dili aynı dil ailesinden olduğu için heceleri de bizimki ile aynı. Bu türün önderi Masaoka Shiki'dir. 1867'de Ekim'in 14'ünde doğmuş, 1902'de Eylül'ün 19'unda vefat etmiştir. Tokyo İmparatorluk Üniversitesi"nden mezun olmuştur. Kendisi Meiji döneminde yaşamış bir japon şair, yazar ve edebiyat eleştirmenidir. Masaoka’dan sonra haiku, Japonyaʼya özgü geleneksel ve önemli bir şiir formu olarak kabul görür. Haiku’da argo sözcükler rahatça kullanılmıştır.

"Unutturdu bak Kavun çalmayı bile Soğuyan hava"

-Masaoka Shiki

Bu şiir türünü sevmemin asıl nedeni, imgenin olmaması. Yani şiir yazılırken, üstünde oynama yapılmaması, düzeltme yapılmaması, olduğu gibi bırakılması. Şahsımca bu özelliği bana, resim derslerinde öğretmenlerin silgi kullanmayı yasaklamasını anımsatıyor. Yazıyı saf haliyle kullanmak büyük bir edebiyat unsuru.

Türk Edebiyatı'nda Haiku Örnekleri:

Masaoka Shiki 👆🏽

• Orhan Veli

Gemliğe doğru Denizi göreceksin

Sakın şaşırma

• Cemal Süreya

Güm güm çalındı kapım

Açtım baktım ki

Yalnızlığımmış

Son olarak yazımı 905 yılında yazılmış Kokinshu'dan (şiirler derlemesi) alıntı ile bitirmek istiyorum.

“Japon şiirinin tohumu insan kalbidir ve ondan kelimelerin sayısız yaprakları yeşerir. İnsanlar hayatta birçok şeyi kavrarlar: sonra da hislerini, görüp duyduklarından aldıkları resimlerle ifadeye çalışırlar.“